De tandarts heeft een belangrijke rol bij preventie, herkenning en behandeling van slaapapneu. Dat is de stellige overtuiging van tandarts R. Cristian Lupu, praktijkeigenaar van Tandartspraktijk R.C.L. Raalte. ‘’Recente onderzoeken concluderen dat een derde van de bevolking een slaapstoornis heeft. Als tandarts ben je de eerste die de symptomen kan ontdekken en samen met andere zorgverleners, zoals artsen deze symptomen behandelen en monitoren. Zeker nu recent onderzoek aantoont dat de behandeling die hiervoor noodzakelijk is echt op ons terrein ligt, namelijk de mond.”
Wat is slaapapneu?
Slaapapneu is een aandoening waarbij de ademhaling tijdens de slaap verminderd wordt of zelfs stopt. Elke stop noemen we een apneu. Deze slaapstoornis, waarbij de keelspieren de luchtwegen en de neusdoorgangen blokkeren, wordt heel weinig gediagnosticeerd. Afhankelijk van de situatie (en apneus), zijn er meerdere mogelijkheden om te kunnen behandelen. Het meest voorkomende symptoom is snurken. Een anti-snurk beugel kan door de tandarts vervaardigd worden. Tandarts Lupu doet het digitaal: zo werkt hij met digitale mondscanners en worden vrijwel alle technische stukken digitaal vervaardigd met 3D-printers in zijn andere praktijk/tandtechnisch laboratorium in Twello.
‘’Slaapapneu kan ook door middelen zoals een MRA Beugel (Mandibulair Reposition Anterior) behandeld worden. De anti-snurk beugel die tijdens de slaap de onderkaak naar voren duwt en zorgt voor een onverstoorde ademhaling. Veel mensen hebben een slaapapneu zonder het zelf te weten. Een droge mond, vermoeidheid overdag, snurken, en andere symptomen kunnen door de tandarts ontdekt worden tijdens de periodieke controle.’’
Mensen met slaapapneu gebruiken nu vaak een CPAP (de Engelse afkorting voor wat te vertalen is als: Continue Positieve Luchtdruk Behandeling). Dit is een pomp die ’s nachts de luchtwegen openhoudt, maar het nadeel is dat patiënten hiervoor altijd met een masker op moeten slapen. Tandarts Lupu denkt dat bij lichte en eventueel bij milde vormen van slaapapneu de MRA beugel even effectief blijkt te zijn.
Slaapapneu klachten
De ademhaling stopt in bepaalde periodes in de nacht, variërend van vijf tot meer dan dertig keer per uur. Deze ‘adempauzes’, die vaak gepaard gaan met snurken, verminderen de kwaliteit van de slaap en beïnvloeden de toevoer van zuurstof naar het lichaam. Dit kan leiden tot vermoeidheid overdag, maar ook tot ernstige gezondheidsklachten zoals diabetes, hoge bloeddruk, schildklierproblemen of hart- en vaatziekten. Slaapapneu is vaak wat moelijker vast te stellen. Vaak wakker worden met een droge mond of zere keel, aandachtsconcentratie- en geheugenproblemen en prikkelbaarheid, zijn erkende problemen bij mensen die slaapapneu hebben.
Bruxisme (tanden klemmen/knarsen)
Tandarts Lupu volgt zelf een klinische onderzoek in zijn praktijken naar de correlatie tussen stand van de kaken en tanden knarsen/klemmen en slaapapneu. Hij heeft zelf ontdekt welk soort materiaal het beste is om zijn patiënten van de voorkomende klachten van bruxisme af te krijgen.
Klachten zoals nekpijn, schouderpijn, kaakpijn, hoofdpijn en het klinische gebitsslijtage. ‘’Niet elke knarsplaat is geschikt voor elke patiënt. De dikte van het materiaal dat gebruikt wordt om de opbeetspalk te maken heeft enorm invloed op het resultaat die je als behandelaar wilt bereiken. Een knarsplaat of opbeetplaat bij patiënten zonder klachten, of een splint gemaakt zonder de occlusie en de beet, vind ik echt geen goed idee, aangezien dat schade kan veroorzaken aan bijvoorbeeld de kaakgewricht op langere termijn’’. R.C. Lupu wil graag binnenkort zijn wetenschappelijke onderzoek bij ACTA Amsterdam beginnen, waar ook hij als tandartsdocent werkt.
Correctie van de stand van de kaken
Tandarts Lupu denkt dat de stand van de kaken een duidelijke correlatie met slaapstoornis heeft. Een onderkaak die teveel naar achter ligt ten opzichte van de bovenkaak (in tandheelkunde zogenoemd malocclusie klasse II) wordt vaak niet systematisch gecorrigeerd. In de groeifase van een kind kan nog met een uitneembaar beugel de stand en de breedte van de kaak/en aangepast worden. Dat kan heel veel problemen in de toekomst voorkomen.
R.C. Lupu vindt dat een succesvolle orthodontische behandeling betekent: de stand van de kaken en de stand van de tanden in een correcte en passende relatie te hebben, en te houden. De nachtbeugel speelt ook een belangrijke rol in het behouden van het gewenste eindresultaat. ‘’Ik geef altijd advies om de nachtbeugel voor altijd te gebruiken, zeker elke nacht 3 jaar nadat de behandeling afgerond is. Daarmee kun je voorkomen dat je nog een keer een beugel nodig hebt.’’
Tong persen heeft enorm invloed op een overbeet. Er is sprake van tongpers wanneer de tong naar voren wordt geduwd tijdens het slikken. Duimen draagt ook niet bij aan de correcte ontwikkeling van de kaken en tanden. ‘’Ik vind dat een logopedist een belangrijke functie heeft in onze doel als zorgverleners. Veel kinderen (en zeker volwassenen) hebben een logopedist nodig’’.
MRA Anti-snurk beugel
De MRA bestaat uit twee losse kunststof beugels: een voor de onderkaak en een voor de bovenkaak. De patiënt moet deze zelf elke nacht op de tanden en kiezen plaatsen. Hierdoor wordt de onderkaak licht naar voren gehouden tijdens het slapen. Het aanmeten van een MRA wordt altijd voorafgegaan door een slaaponderzoek, waarbij een specialist controleert of er sprake kan zijn van slaapapneu. R.C. Lupu is lid van de Nederlandse Vereniging voor Slaapgeneeskunde Tandheelkunde. Hij volgt een opleiding om zich te laten accrediteren als Tandheelkundig Slaapgeneskundige NVTS.
Tandartspraktijk R.C.L. Raalte B.V.
De Hilde 82, Raalte
Tel. 0572 – 356 614
info@tandartspraktijkrclraalte.nl
www.tandartspraktijkrclraalte.nl